25 Nisan 2014 Cuma

Elma bahçeleri için damla sulama sistemi

Elma için damla sulama yöntemi


 Elma bahçelerinde sulama, verim ve kaliteyi etkileyen en önemli üretim faktörüdür. Elma ağaçlarının su eksikliğine en hassas olduğu dönem çiçeklenme ve meyve tutumu dönemidir. Bu dönemde toprakta yeterli nemin bulunmaması çiçek dökülmesine, meyve kalitesinin ve verimin azalmasına neden olur.

 Elma ağacı köklerinin çoğu 40-60 cm üst toprakta yoğunlaşır. Bitki ihtiyacı olan suyun %40’ını etkin kök derinliğinin ilk 30 cm’lik kısmından, %30’unu 30-60 cm’lik katmandan ve geri kalan %30’unu 60-120 cm’lik katmandan kullanır. Damla sulama sisteminde toprağın ilk 100 cm lik kısmı ıslatılacak şekilde planlama yapılır.

 Damla sulama yönteminde temel amaç, toprakta sürekli elverişli bir nem ortamı sağlamaktır. Bu elverişli nem düzeyindeki değişim ne kadar az olursa bitkinin su alımı için harcaması gereken enerji daha az olur. Sulama sezonunun zamanında başlatılarak mümkün olduğunca sık aralıklarla (hergün) bitki su tüketimine göre sulamaların yapılması topraktaki nemin sulama sezonu boyunca aynı düzeyde kalmasını sağlar. Bu durumda meyve yetiştiriciliğinden beklenen başarıya ulaşılabilir.

 Tam bodur elma bahçelerinde her ağaç sırası için tek lateral (damlama borusu), yarı bodur ve klasik elma bahçelerinde ise her ağaç sırasına iki lateral döşenmesi yeterli olmaktadır. Damla sulama yöntemiyle sulanan elma bahçelerinde toprak nem düzeyine veya bitki su tüketimine göre sulama programı oluşturulmalıdır. Her iki yaklaşımda da dikkat edilmesi gereken en önemli nokta sulama aralığının 3-4 günden fazla olmamasıdır. Yani uygulayacağımız sulama suyu miktarını bu aralığa göre belirlemek gerekir.

 Yapılan bazı yanlış uygulamalarda, her ağaç sırası için dört hatta beş lateral döşenmektedir. Bu durum sadece sistem maliyetini artırmakta, kesinlikle teknik açıdan bir fark oluşturmamaktadır. Çünkü kaç sıra lateral döşenirse döşensin, verilecek sulama suyu miktarı bitkinin topraktan kullandığı su kadardır.

 Yetişkin, tam gölge yapan ve damla sulama sistemiyle sulanan bir elma bahçesinde elma ağacının yıllık su tüketimi 600-900 mm (1 dekar için 600-900 m3) arasında değişmektedir. Günlük su tüketiminin en fazla olduğu Temmuz ayında elma bahçesinin su tüketimi 5-6 mm/gün (1 dekar için 5-6 m3/gün) civarında olmaktadır. Sulama sezonu boyunca aylara göre günlük su tüketimleri; Nisan ayında 1-1,5 mm/gün, Mayıs ayında 2,5-3 mm/gün, Haziran ayında 3-4 mm/gün, Temmuz ayında 5-6 mm/gün, Ağustos ayında 4-5 mm/gün, Eylül ayında 3-4 mm/gün ve Ekim ayında ise 1-2 mm/gün arasında değişmektedir.

 Damla sulama sisteminin su uygulama miktarına göre sulama zamanının belirlenmesi gerekir. Kurulan her sistem için anlık su uygulama miktarı mm/h olarak çiftçilerimize bildirilmeli ve sulama süresi buna göre belirlenmelidir. Sulama zamanı topraktaki nem düzeyine göre belirlenecekse mutlaka toprak nem ölçen cihazlar kullanılmalı ve bu cihazlardan ölçülecek nem düzeyine göre sulamalar yapılmalıdır.

 Örneğin, çift sıra lateral döşenmiş bir klasik elma bahçesinde, dikim normu 7x7m, damlatıcı debisi 2L/h, damlatıcı aralığı 40 cm ise, temmuz ayı için günlük sulama süresi 2 saat olarak belirlenmektedir. Bu süre, anlık uygulama debisi, günlük bitki su tüketimi ve ıslatılan alan yüzdesinin % 50 olması durumuna göre belirlenmiştir. İklim ve toprak koşulları dikkate alınarak bu hesaplamaların her yöre ve farklı dikim normları için belirlenmesi gerekir.

1 yorum: